Drżenie samoistne
Drżenie samoistne jest schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego, którego jedynym objawem jest drżenie rąk i głowy. Pod pojęciem drżenia rozumiemy rytmiczne i synchroniczne skurcze przeciwstawnych mięśni różnych części ciała. Drżenia należą do najczęściej występujących zaburzeń ruchowych, a zapadalność na nie wzrasta wraz z wiekiem.
Drżenie samoistne może występować jako postać sporadyczna bądź rodzinnie jako choroba dziedziczona autosomalnie dominująco. Jego przyczyna nie została jak dotąd wyjaśniona.
Objawy drżenia samoistnego
Pierwsze objawy drżenia samoistnego pojawiają się w drugiej lub szóstej dekadzie życia. Drżenie dotyczy oprócz kończyn górnych również głowy, warg, języka i głosu. Natomiast drżenie kończyn dolnych jest objawem późnym. Najczęściej drżenie ma charakter pozycyjny, zmniejsza się w spoczynku i nasila pod wpływem emocji lub czynności (np. podczas przenoszenia filiżanki kawy). W późniejszych okresach może pojawić się drżenie spoczynkowe.
Przebieg drżenia samoistnego charakteryzuje się występowaniem 3 etapów. W pierwszym, trwającym kilka lat objawy choroby postępują powoli. W drugim okresie następuje stabilizacja przebiegu choroby trwająca kilkanaście lat. Natomiast w trzecim okresie dochodzi do ponownego nasilenia objawów.
Diagnostyka drżenia samoistnego
Badania neuroobrazowe tj. tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny nie wykazują odchyleń od stanu prawidłowego. Natomiast badanie PET (pozytonowa emisyjna tomografia komputerowa) ukazuje zmiany w móżdżku. W rozpoznawaniu drżenia samoistnego istotne znaczenie ma brak występowania innych objawów neurologicznych.
Leczenie drżenia samoistnego
Leczenie farmakologiczne drżenia samoistnego nie we wszystkich przypadkach jest stosowane. W początkowym okresie choroby stosuje się beta-bloker (propranolol, metoprolol), później zaś prymidon lub gabapentynę, a wyjątkowo toksynę botulinową, której efekt utrzymuje się do 4 tygodni.
U prawie połowy chorych leczonych farmakologicznie nie dochodzi do poprawy. Natomiast leczenie chirurgiczne znacząco zmniejsza objawy, a nawet prowadzi do ich ustąpienia. Polega ono na uszkadzaniu struktur mózgu (np. jąder wzgórza) bądź wszczepiania do nich specjalnych elektrod stymulujących.
Dorota Kozera
Literatura:
1) A. Szczeklik: "Choroby wewnętrzne", Tom 2.