Odruchy patologiczne (nie występujące fizjologicznie) bada się przy podejrzeniu uszkodzenia neuronu ruchowego (nerwu wychodzącego z rdzenia kręgowego i biegnącego do mięśni) drogi piramidowej, czyli drogi biorącej udział w utrzymaniu prawidłowej postawy ciała, wykonywaniu ruchów dowolnych i ich koordynacji.
Do najważniejszych odruchów patologicznych zaliczamy:
Objaw Babińskiego, który polega na drażnieniu skóry podeszwy stopy wzdłuż bocznego jej brzegu za pomocą tępego narzędzia (najczęściej szpatułki). W rezultacie dochodzi do wyprostowania palucha. Natomiast pozostałe palce stopy najczęściej rozczapierzają się (tzw. objaw wachlarza). Odruch ten może również wystąpić u osób nieprzytomnych i po upojeniu alkoholowym. Należy pamiętać, że występuje on fizjologicznie u dzieci do 2 roku życia.
Objaw Oppenheima wygląda tak samo, jak odruch Babińskiego. Różnica polega na sposobie wywołania tego odruchu. Objaw Oppenheima wywołuje bolesne przeciągnięcie kciukiem i zgiętym palcem wskazującym wzdłuż przedniej powierzchni kości piszczelowej.
Objaw Rossolimo bada się w pozycji leżącej (na plecach). Powstaje on w skutek szybkiego uderzenia w opuszki palców stopy (za pomocą młotka neurologicznego) prowadząc do ich podeszwowego zgięcia i rozczapierzenia.
Dorota Kozera
Literatura:
1) W. Kozubski, P.P. Liberski: "Neurologia".
2) A. Prusiński: "Neurologia praktyczna".
3) J. Tatoń, A. Czech: "Diagnostyka internistyczna".