Śpiączka

Śpiączka (łac. coma) oznacza utratę przytomności, czyli braku świadomości siebie i otoczenia (myśli, emocje, sfera psychiczna), braku reakcji na bodźce zewnętrzne oraz nie występowaniu snu. W takim stanie metabolizm mózgowy ulega obniżeniu.

Śpiączka może wynikać z obustronnego uszkodzenia półkul mózgowych lub uszkodzenia jednostronnego, ale zaburzającego funkcjonowanie półkuli sąsiedniej w wyniku ucisku wywołanego przemieszczeniem tkanki mózgowej i jej wgłobienia. Wgłobienie może doprowadzić do ucisku nerwu okoruchowego i poszerzenia źrenicy po tej samej stronie. Dalszy postęp zaburzeń prowadzi do głębokiej śpiączki, której towarzyszy zatrzymanie oddechu, a ostatecznie zatrzymanie krążenia. W przypadku krwotoku dochodzi do nagłej utraty świadomości.

Urazy mózgu poniżej namiotu móżdżku (wypustka opony twardej oddzielająca półkule mózgu od móżdżku i pnia mózgu) uszkadzają bezpośrednio pień mózgu składający się z międzymózgowia, śródmózgowia oraz mostu i rdzenia przedłużonego. Rdzeń przedłużony zawiera szereg ośrodków odpowiedzialnych za najważniejsze dla życia funkcje tj. oddychanie i praca serca. W takich sytuacjach może dojść do wystąpienia bezdechu i zaburzenia krążenia. Do objawów należą m.in.: osłabienie siły mięśniowej, utrata czucia, zwężenie źrenic, brak ruchu gałek ocznych na boki.

Także zaburzenia metaboliczne są przyczyną zapadania w śpiączkę, która jest w większości stanem odwracalnym. Są to: hipoglikemia, niedobór tiaminy, śpiączka wątrobowa, mocznica, niewydolność tarczycy czy tyreotoksykoza, choroby przytarczyc i nadnerczy, posocznica, leki sedatywne, narkotyki, leki psychotropowe, zatrucia, zaburzenia gospodarki jonowej i kwasowo-zasadowej, termoregulacji, zmiany zapalne mózgu, krwotok podpajęczynówkowy.

Po 2 do 4 tyg. chorzy mogą otwierać oczy, mrugać czy wodzić oczami za przedmiotami, nie mówią i nie reagują celowo na bodźce, mają zachowany rytm snu i czuwania oraz czynność układu krążeniowo-oddechowego. Jest to stan wegetatywny i jeśli utrzymuje się powyżej miesiąca nazywany jest przetrwałym stanem wegetatywnym, w którym prawdopodobieństwo na odzyskanie świadomości jest małe. Po 6 miesiącach trwania powrót funkcji ruchowym jest również mało prawdopodobny.

Dorota Kozera

Literatura:
1) L.P. Rowland: "Neurologia Merritta", red. H. Kwieciński, A.M. Kamińska.

Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ