Zespół opuszkowy i rzekomoopuszkowy
Zespół opuszkowy
Zespół opuszkowy jest wynikiem uszkodzenia jąder nerwów czaszkowych mieszczących się w rdzeniu przedłużonym, czyli jądra nerwu językowo-gardłowgo (IX), błędnego (X), podjęzykowego (XII).
Do objawów należą: zaburzenia mowy, połykania, brak odruchu podniebiennego i gardłowego, zanik mięśni unerwianych przez uszkodzone nerwy. Zaburzenia mogą wystąpić w przebiegu zmian naczyniowych (udaru), stwardnienia zanikowego bocznego, stwardnienia rozsianego, jamistości opuszki, stanu zapalnego czy guza umiejscowionego w tej okolicy.
Zespół rzekomoopuszkowy
Zespół rzekomoopuszkowy powstaje w rezultacie obustronnego uszkodzenia dróg korowo-jądrowych biegnących od kory (istoty szarej) okolicy ruchowej do jąder nerwów trójdzielnego (V), twarzowego (VII), językowo-gardłowgo (IX), błędnego (X), podjęzykowego (XII).
Objawy występują w postaci zaburzenia mowy, połykania, wzmożonego odruchu podniebiennego, gardłowego i żuchwowego, labilności emocjonalnej (napadowy śmiech lub płacz), bez zaniku mięśni. Przyczyną są najczęściej zmiany naczyniowe prowadzące do uszkodzenia przebiegu dróg, guzy, stwardnienie rozsiane czy postępujące porażenie nadjądrowe.